Jakie są normy odzieży roboczej?

Normy odzieży roboczej stanowią kluczowy punkt odniesienia dla producentów i użytkowników, określając wymagania dotyczące jakości, bezpieczeństwa i funkcjonalności. Artykuł przybliża istotę tych norm, prezentując ich znaczenie oraz wpływ na odpowiednie dopasowanie odzieży do specyfiki różnych zawodów i warunków pracy.

Co to są normy ubrań BHP?

Normy te określają wymagania dla odzieży ochronnej i roboczej. Odzież taka jest zgodna z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/4251.

• Kat. I - odzież chroniąca przed minimalnymi zagrożeniami, np. zabrudzeniami nieszkodliwymi dla zdrowia czy uszkodzeniami mechanicznymi o powierzchownych skutkach.

• Kat. II - odzież chroniąca przed konkretnym czynnikiem, niezagrażającym życiu i niepowodującym poważnego i trwałego uszczerbku na zdrowiu.

• Kat. III - specjalistyczna odzież chroniąca przed czynnikami mogącymi spowodować najgroźniejsze następstwa dla użytkownika.

Znaczenie norm BHP w miejscu pracy

Standardy BHP są kluczowe dla utrzymania bezpiecznego i zdrowego środowiska pracy. Mają na celu zapobieganie wypadkom i chorobom zawodowym poprzez zasady dotyczące bezpiecznych praktyk, odpowiedniego szkolenia i edukacji, a także regularnej kontroli i utrzymania sprzętu. Normy BHP pomagają również w ochronie mienia firmy, minimalizując ryzyko pożarów, awarii maszyn i innych szkód.

Norma PN-P-84525:1998 - co powinieneś wiedzieć?

Norma PN-P-84525:1998 dotyczy ubrań roboczych. Określa ogólne wymagania w zależności od ich przeznaczenia i definiuje pojęcia związane z odzieżą roboczą. Wymagania dotyczą projektowania, produkcji, oceny ubrań roboczych, podstawowych wymiarów, technologii konfekcjonowania oraz właściwości technicznych i użytkowych materiałów i dodatków. Norma ta zastąpiła kilka starszych. Ubranie pracownicze powinno być dostosowane do wykonywanych czynności.

Rodzaje odzieży roboczej i ich normy

Odzież robocza spełniająca wymagania - jakie są kategorie?

Stroje robocze i ochronne muszą spełniać określone normy i wymagania BHP. Wyróżniamy trzy główne kategorie odzieży ochronnej.

• Kat. I - odzież zapewniająca ochronę przed minimalnym zagrożeniem.

• Kat. II - odzież zabezpieczająca przed konkretnym czynnikiem, który nie zagraża zdrowiu i nie przyczynia się do poważnego i trwałego uszczerbku na zdrowiu zatrudnionej osoby.

• Kat. III - odzież zapewniająca ochronę przed poważnym zagrożeniem, w tym przed czynnikami śmiertelnymi lub nieodwracalnie szkodliwymi dla zdrowia.

Odzież ochronna spełniająca normy - jakie są minimalne wymagania?

Ubranie pracownicze musi spełniać różne normy w zależności od rodzaju zagrożeń, przed którymi ma zabezpieczać. Ogólne wymagania określa norma EN ISO 13688, która dotyczy ergonomii, oznaczenia wielkości, nieszkodliwości i znakowania odzieży ochronnej.

Inne normy

• EN 343 - odzież chroniąca przed deszczem, określająca odporność na przenikanie wody i pary.

• EN 342 - odzież chroniąca przed zimnem, stosowana w temperaturach poniżej -5°C.

• EN 14058 - odzież chroniąca przed chłodem w umiarkowanie niskich temperaturach (powyżej -5°C).

• EN ISO 11611 - odzież ochronna do stosowania podczas spawania i w procesach pokrewnych.

Wszystkie normy określają minimalne wymagania dla odzieży ochronnej.

Odzież robocza odpowiednia - jakie są normy prawne?

Ubranie BHP musi spełniać określone normy prawne. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie środków ochrony indywidualnej, które uchyla dyrektywę Rady 89/686/EWG, określa trzy kategorie odzieży ochronnej: I, II oraz III, których założenia zostały omówione powyżej. Obowiązujące regulacje wymagają, aby pracodawcy zaopatrywali zatrudnianych w stosowną odzież roboczą, jeśli ich własny strój nie zapewnia dostatecznej ochrony i gdy istnieją ku temu inne przesłanki związane ze standardami BHP.

Odzież chroniąca - jakie są wymagania wobec odzieży?

Odzież ochronna powinna spełniać różne wymagania w zależności od rodzaju zagrożeń, przed którymi ma zabezpieczać. Poniżej kilka przykładów.

• Czynniki gorące i płomień - norma PN-EN ISO 11612.

• Skażenia promieniotwórcze - norma EN 1073-2:2002.

• Ciekłe chemikalia - norma EN 13034.

• Kontakt z łukiem elektrycznym - norma IEC 61482-2.

• Czynniki biologiczne - norma EN 14126.

• Odpryski stopionego metalu (odzież dla spawaczy) - norma EN 11611.

Odzież ochronna powinna również spełniać ogólne wymagania z zakresu ergonomii, rozmiaru, nieszkodliwości i znakowania.

Certyfikaty i normy odzieży roboczej

Certyfikaty odzieży - jakie są wymagania?

Odzież robocza nie podlega obowiązkowej certyfikacji. Jest to odzież, która ma za zadanie zabezpieczyć jedynie przed minimalnymi zagrożeniami. Odzież ochronna podlega obowiązkowej certyfikacji zgodnie z wymaganiami normy odpowiedniej na dane zagrożenie. Jest podzielona na trzy kategorie, które opisano powyżej. Te właściwości odzieży ochronnej są zgodne z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425 z dnia 9 marca 2016 w sprawie środków ochrony indywidualnej.

Normy i certyfikaty - jakie są różnice?

Normy, takie jak EN ISO 20471 dla odzieży o wysokiej widoczności czy EN 342 dla ochrony przed zimnem, określają minimalne wymagania dla strojów. Normy testują wytrzymałość kolorów, izolację termiczną i inne właściwości materiałów.

Certyfikaty są dowodem, że produkt spełnia określone normy. Na przykład certyfikat OEKO-TEX gwarantuje, że tkanina i dostawcy są sprawdzeni pod kątem bezpieczeństwa. Certyfikaty konkretnych producentów to sygnowana przez nich gwarancja jakości.

Jak sprawdzić, czy odzież robocza spełnia normy?

Celem zyskania pewności, czy odzież robocza spełnia normy, można podjąć następujące kroki:

Sprawdzenie certyfikatów. Upewnij się, że certyfikaty odzieży gwarantują jakość i zgodność ze standardami.

Konsultacja z ekspertami. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z producentem odzieży roboczej lub specjalistą BHP.

Sprawdzenie etykiety. Odzież robocza powinna mieć na etykiecie nazwę producenta, numer normy, zgodnie z którą została wykonana, klasę ochrony oraz inne informacje, takie jak właściwości antystatyczne czy odporność na chemikalia.

Wybór odpowiedniej odzieży roboczej

Jak wybrać odzież roboczą spełniającą wymagania?

Wybór odpowiedniej odzieży roboczej zależy od różnych kryteriów.

Rodzaj pracy. Odzież powinna być dostosowana do specyfiki pracy. Na przykład dla pracowników budowlanych ważne są odblaskowe elementy, a dla pracowników laboratoriów – odporność na chemikalia.

Normy bezpieczeństwa. Odzież powinna spełniać normy bezpieczeństwa, takie jak EN ISO 20471 dla odzieży o wysokiej widoczności czy EN 1149 dla odzieży antystatycznej.

Komfort. Odzież powinna być wygodna, umożliwiając swobodę ruchów i odpowiednią wentylację.

Materiał. Powinien być trwały, łatwy do czyszczenia i odporny na uszkodzenia.

Rozmiar i dopasowanie. Dobrze dobrany rozmiar i krój zapewniają wygodę.

Kategorie środków ochrony indywidualnej - jakie są i jak je wybrać?

Środki ochrony indywidualnej (ŚOI) to wyposażenie chroniące przed zagrożeniami mogącymi wpływać na bezpieczeństwo lub zdrowie. Są klasyfikowane w trzech kategoriach.

• I. Produkty stosowane w warunkach niskiego ryzyka, np. rękawice ogrodnicze, gumowe rękawice chroniące przed detergentami, fartuch chroniący przed gorącymi powierzchniami do 50°C.

• II. Produkty chroniące przed zagrożeniami, które nie występują w I i III kategorii, np. ubrania o właściwościach ostrzegawczych, kaski zapewniające ochronę głowy.

• III. Odzież i akcesoria zabezpieczające przed zagrożeniami mogącymi mieć bardzo poważne konsekwencje, np. maski i sprzęt chroniący układ oddechowy, gazoszczelne kombinezony.

Wybór odzieży i odpowiednich ŚOI zależy od specyfiki stanowiska pracy i rodzaju zagrożeń.

Użytkownik odzieży ochronnej - jakie są jego obowiązki?

Przede wszystkim musi on używać odzieży zgodnie z jej przeznaczeniem i instrukcjami pracodawcy. W przypadku zniszczenia lub utraty odzieży z winy pracownika, jest on zobowiązany do zwrotu kosztów. Pracownik może być również zobowiązany do prania odzieży roboczej, jeżeli pracodawca nie jest w stanie tego zapewnić.

Specyficzne rodzaje odzieży roboczej i ich normy

Odzież antystatyczna - jakie są normy?

Taka odzież jest niezbędna w miejscach, gdzie występuje zagrożenie wybuchem spowodowane wyładowaniami elektrostatycznymi. Normy dotyczące odzieży antystatycznej są określone przez PN-EN 1149-52.

Odzież ochronna antyelektrostatyczna musi spełniać następujące kryteria:

• Czas połowicznego zaniku ładunku wytworzonego na materiale metodą indukcyjną t50<4s lub współczynnik ekranowania S>0,2.

• Rezystancja powierzchniowa jest mniejsza lub równa 2,5X10^9 przynajmniej po jednej stronie materiału.

• Jeśli materiał zawiera włókna elektroprzewodzące w postaci nitek lub siatki, odległość pomiędzy nitkami w jednym kierunku nie powinna przekraczać 10 mm dla każdego elementu odzieży.

• Odzież antystatyczna powinna być prana w kontrolowanych warunkach, aby nie zaszkodzić jej właściwościom.

Ochrona przed czynnikami gorącymi - jakie odzież robocza jest odpowiednia?

Stroje chroniące przed czynnikami gorącymi powinny spełniać normę EN ISO 11612:20151. Obejmuje ona odzież ochronną dla pracowników przemysłu narażonych na działanie czynników gorących.

Pożądane właściwości odzieży ochronnej to zdolność do rozprzestrzeniania płomienia, co oznacza litera A na oznakowaniu odzieży. Odporność na ciepło konwekcyjne oznacza litera B, na promieniowanie cieplne - litera C, a na duże rozpryski płynnych metali: aluminium - litera D, żelazo - litera E2.

Ochrona przed spawaniem - jakie odzież robocza jest odpowiednia?

Odzież robocza dla spawacza powinna być wykonana z ognioodpornych materiałów, takich jak skóra, aby chronić przed poparzeniami i oparzeniami. Powinna również chronić przed iskrami i odłamkami metalu. Ważne jest, aby była wykonana z materiałów, które skutecznie odprowadzają wilgoć z ciała i zapewniają właściwą wentylację. Stroje powinny spełniać normy bezpieczeństwa i jakości, takie jak EN ISO 11611 i EN ISO 116122.

Odzież ochronna gazoszczelna - jakie są normy?

To specjalistyczna odzież chroniąca przed substancjami chemicznymi w formie gazów, par, cieczy i drobnych cząstek stałych. Składa się z kombinezonu z butami, zapinanego gazoszczelnym zamkiem błyskawicznym oraz rękawic przytwierdzonych do rękawów kombinezonu.

Zgodnie z normą PN-EN 943-1, odzież ochronna gazoszczelna występuje w dwóch typach.

• Typ 1. Odzież gazoszczelna zabezpieczająca cały organizm, spełniająca wymagania testu szczelności według PN-EN 4641.

• Typ 2. Odzież zabezpieczająca cały organizm, nie spełniająca wymagań testu szczelności PN-EN 464, w której zabezpieczenie przed wnikaniem niebezpiecznych substancji realizowane jest poprzez nadciśnienie wewnątrz kombinezonu.

Normy odzieży roboczej są regulowane przez Rozporządzenie (UE) nr 2016/4251. Odzież ochronna spełniająca normy jest podzielona na trzy kategorie, w zależności od stopnia zagrożenia. Pracodawca jest zobowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymogi określone w polskich normach.

Czytaj również: 

Normy odzieży ostrzegawczej

Odzież robocza - co ile przysługuje? Przepisy 2023

Bielizna termoaktywna do pracy fizycznej. Jaką wybrać?

Odzież robocza - obowiązek pracownika czy pracodawcy?

Kiedy pracownik musi stosować odzież ochronną? Przepisy BHP

Ekwiwalent za odzież roboczą 2023. Kiedy przysługuje?

Ekwiwalent za pranie odzieży roboczej. Przepisy 2023

Księgowanie odzieży roboczej w kosztach firmowych

Najlepsi producenci odzieży roboczej: BETA