Normy odzieży ostrzegawczej

Normy dotyczące odzieży ostrzegawczej odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu widoczności i bezpieczeństwa pracowników na drodze oraz w miejscach pracy. Artykuł przybliża istotę tych norm, omawiając ich znaczenie oraz wymagania, którym musi odpowiadać odzież ostrzegawcza, aby skutecznie pełnić swoją funkcję ochronną.

Czym są normy odzieży ostrzegawczej?

Normy odzieży ostrzegawczej określają wymagania dla odzieży o intensywnej widzialności, która daje możliwość wizualnej sygnalizacji obecności użytkownika w strefie ruchu, dla operatorów pojazdów lub innych urządzeń mechanicznych, w każdych warunkach oświetlenia. Odzież jest podzielona na 3 kategorie, które są wyznaczone na podstawie minimalnych powierzchni materiałów odblaskowych danych w m². Odzież ostrzegawcza jest przeznaczona dla osób pracujących na budowie, lotnisku lub w porcie, dla kierowców, ratowników i strażaków.

Różnice między normą EN ISO 20471 a norma EN-PN 471

Klasyfikacja norm: ISO 20471, EN 471 i inne

• Norma EN ISO 20471 jest międzynarodową normą definiującą wymogi w zakresie widzialności odzieży roboczej dla pracowników w obszarach wysokiego ryzyka. Zastąpiła ona normę EN 4712.

• W normie EN ISO 20471 wszystkie rękawy muszą być wykonane z materiału fluorescencyjnego, z dwoma pasami taśmy odblaskowej.

• W przypadku odzieży klasy 3 według normy EN ISO 20471 musi ona pokrywać ciało i mieć pełnej długości rękawy i/lub nogawki z detalami odblaskowymi.

• Wymagania dotyczące materiałów odblaskowych zostały zmienione. Teraz producenci mogą określić proces i temperaturę prania, a informacje te muszą być umieszczone na etykiecie produktu.

Konstrukcja odzieży ostrzegawczej i wymagania

Jakie elementy musi zawierać odzież ostrzegawcza?

• Materiał fluorescencyjny. Barwa materiału tła powinna mieć właściwości fluorescencyjne, które zapewniają widoczność w ciągu dnia.

• Materiał odblaskowy. Materiał odblaskowy odbija światło w kierunku jego źródła, co poprawia widoczność w nocy.

• Pas odblaskowy. Na odzieży powinny być umieszczone pasy z materiału odblaskowego. Ich szerokość musi mieć minimum 50 mm.

• Pokrycie ciała. Odzież klasy 3 musi pokrywać tułów (wokół całego obwodu) i mieć długie rękawy lub część okrywającą tułów i nogawki o pełnej długości.

• Informacje o praniu. Odzież powinna zawierać informacje o ilości cykli oraz sposobie prania, którym może być poddana przy zachowaniu odpowiedniego poziomu ochrony.

Właściwości ochronne odzieży ostrzegawczej

• Widzialność odzieży ostrzegawczej. Jaskrawe kolory i elementy odblaskowe zwiększają widoczność noszącej ją osoby.

• Materiały fluorescencyjne. Wykorzystywane są do produkcji odzieży, poprawiając jej funkcje ostrzegawcze.

• Ochrona. Zmniejsza ryzyko wypadku, poprawiając widoczność pracownika, zwłaszcza w warunkach ograniczonej widoczności lub podczas pracy nocnej.

Materiał retrorefleksyjny i fluorescencyjny w odzieży ostrzegawczej

Materiały retrorefleksyjne i fluorescencyjne są kluczowe w odzieży ostrzegawczej, zwiększając widoczność użytkownika. Norma EN ISO 20471 określa wymagania dotyczące barwy i odblaskowości, a także minimalnych powierzchni i rozmieszczenia tych materiałów. Odzież ostrzegawcza przeznaczona do użytku dzieli się na trzy kategorie, zależnie od powierzchni materiałów odblaskowych. Kategoria 3, z największą powierzchnią materiału fluorescencyjnego (0,8 m²) i retrorefleksyjnego (0,2 m²), zapewnia najlepszą widoczność. Wszystko to ma na celu maksymalizację bezpieczeństwa, co przekłada się na zmniejszenie liczby wypadków.

Klasy i kategorie odzieży ostrzegawczej

Klasy odzieży ostrzegawczej: ISO 20471 klasa 1, 2 i 3

Norma ISO 20471 definiuje wymagania dotyczące odzieży ostrzegawczej, która ma na celu polepszenie widoczności użytkownika. Ta norma dzieli odzież na trzy klasy, które są związane z poziomem ryzyka i skutecznością ochrony.

• Klasa 1. Najniższy poziom ochrony. Minimalna powierzchnia materiału fluorescencyjnego to 0,14 m², a pasków odblaskowych - 0,10 m².

• Klasa 2. Pośredni poziom ochrony. Wymaga 0,50 m² materiału fluorescencyjnego i 0,13 m² pasków odblaskowych.

• Klasa 3. Najwyższy poziom ochrony. Wymaga 0,80 m² materiału fluorescencyjnego i 0,20 m² pasków odblaskowych.

Kategoria odzieży odblaskowej

• Odzież okrywająca tułów. Kamizelki ostrzegawcze.

• Odzież okrywająca tułów i ramiona. T-shirty, koszulki polo, bluzy, polary, softshelle, kurtki ostrzegawcze.

• Odzież okrywająca nogi. Spodnie do pasa oraz ogrodniczki.

• Odzież okrywająca ręce, nogi i tułów. Kombinezony odblaskowe.

Ponadto norma EN ISO 20471 definiuje zadania odzieży odblaskowej i trzy kategorie, które zależą od stopnia widoczności, jaki zapewniają. Wybór odpowiedniej klasy odzieży odblaskowej zależy od rodzaju pracy i stopnia ryzyka związanego z danym stanowiskiem.

Najwyższy poziom ochrony - kiedy jest wymagana klasa 3?

Klasa 3 odzieży ostrzegawczej, zapewniająca najwyższy poziom ochrony, jest wymagana dla osób pracujących na lub w pobliżu autostrad i dróg dwupasmowych oraz na lotniskach. Ta klasa odzieży zapewnia najwyższą widoczność dzięki minimalnej powierzchni materiału tła 0,8 m² i materiału odblaskowego 0,2 m². To odzież do ochrony pracowników, którzy muszą być dobrze widoczni w różnych warunkach oświetleniowych, zarówno w świetle dziennym, jak i w ciemności przy oświetleniu sztucznym.

Użytkownicy i zastosowanie odzieży ostrzegawczej

Kto powinien nosić odzież ostrzegawczą?

Odzież ostrzegawcza powinna być noszona przez osoby pracujące w warunkach, gdzie rośnie prawdopodobieństwo wypadku. Przykładowo – pracownicy budowy, naprawy dróg, czy osoby zatrudnione w branżach, gdzie występują czynniki ryzyka. Odzież ostrzegawcza jest też wymagana dla pracujących przy drogach, autostradach, torowiskach kolejowych, tramwajowych oraz tam, gdzie prace prowadzone są w sąsiedztwie poruszających się maszyn. Poza tym odzież ostrzegawcza powinna być noszona przez osoby pracujące w nocy lub w warunkach ograniczonej widoczności, jak mgła czy deszcz.

Zastosowanie odzieży ostrzegawczej w różnych branżach

• Budownictwo. Pracownicy noszą jaskrawe kamizelki i kaski, aby być widocznymi na placu budowy.

• Transport i spedycja. Pracownicy drogowi, kierowcy ciężarówek i pracownicy lotnisk używają odzieży ostrzegawczej, aby zminimalizować ryzyko wypadków.

• Służby ratownicze. Strażacy i ratownicy medyczni noszą specjalistyczną odzież ostrzegawczą, aby być widocznymi podczas interwencji.

• Przemysł. W fabrykach i magazynach pracownicy noszą odzież ostrzegawczą, aby poprawić swoje bezpieczeństwo.

Odzież ostrzegawcza przeznaczona dla specjalistów

Odzież ostrzegawcza stanowi kluczowy element bezpieczeństwa w wielu zawodach. Zwiększa widoczność pracowników, minimalizując ryzyko wypadków. Jest szczególnie przydatna w miejscach z ograniczoną widocznością lub tam, gdzie występuje ruch pojazdów i maszyn. Pracownicy budowy, kolejarze, portowcy, drogowcy, służby porządkowe, chemicy, strażacy, a także osoby zajmujące się ratownictwem medycznym często korzystają z odzieży ostrzegawczej. Dzięki fluorescencyjnym i odblaskowym elementom, odzież ta jest widoczna nawet w słabym oświetleniu.

Certyfikacja i oznaczenia odzieży ostrzegawczej

Proces certyfikacji odzieży ostrzegawczej

• Dopasowanie do warunków pracy. Odzież musi być dostosowana do czynników występujących w miejscu zatrudnienia.

• Spełnienie norm BHP. Odzież musi spełniać wymagania BHP, które określają normy takie jak PN-P-84525:1998 dla odzieży roboczej BHP oraz PN-EN ISO 13688:2013-12 dla odzieży ochronnej.

• Certyfikacja. Odzież musi posiadać odpowiednie certyfikaty potwierdzające jej skuteczność w ochronie przed zagrożeniami.

• Zgodność z normą EN ISO 20471. Odzież ostrzegawcza powinna spełniać standardy normy EN ISO 20471, która definiuje wymogi w zakresie widzialności.

• Wytrzymałość i jakość materiałów. Odzież musi być wykonana z surowców wysokiej jakości.

Jak rozpoznać odzież spełniającą wymagania norm?

Odzież ostrzegawcza powinna spełniać określone normy i certyfikaty. Do najważniejszych zalicza się PN-P-84525:1998 dla odzieży roboczej BHP oraz PN-EN ISO 13688:2013-12 dla odzieży ochronnej. Odzież musi być dostosowana do warunków pracy, zapewniać ochronę i wygodę. Elementy odblaskowe powinny być rozmieszczone zgodnie z normą, na przykład na długich rękawach mają znaleźć się dwa równoległe pasy materiału odblaskowego. Ważne, aby odzież była wykonana z wysokiej jakości materiałów i posiadała konieczne certyfikaty.

Oznaczenia odzieży ostrzegawczej: co oznaczają?

• Klasy od 1 do 3 służą do klasyfikowania poziomów ryzyka dla odzieży ostrzegawczej. Poziomy ryzyka zależą od prędkości pojazdu (np. PN-EN 20471: klasa 3 > 60 km/h) oraz rodzaju uczestnika ruchu (aktywny/pasywny).

• Symbole prania są zazwyczaj przedstawione w formie „miski”. Na przykład symbol miski bez przekreślenia oznacza, że można prać tę odzież w pralce bez szczególnych zastrzeżeń.

• Symbole suszenia są zazwyczaj przedstawione w formie kwadratu. Ikona kwadratu z jednym okręgiem oznacza, że suszenie bębnowe jest dopuszczalne przy normalnych obrotach.

• Symbole prania chemicznego są zazwyczaj przedstawione w formie koła. Symbol koła z literą „A” oznacza, że można czyścić we wszystkich rozpuszczalnikach organicznych.

Podsumowanie

Odzież ostrzegawcza i odblaskowa zwiększa widoczność pracowników, zapewniając bezpieczeństwo w różnych warunkach. Obejmuje kurtki, spodnie, kamizelki i koszulki. Wykorzystywana jest na budowach, drogach i lotniskach, a jej budowa i właściwości określa norma EN ISO 20471.

Czytaj również: 

Odzież robocza - co ile przysługuje? Przepisy 2023

Bielizna termoaktywna do pracy fizycznej. Jaką wybrać?

Odzież robocza - obowiązek pracownika czy pracodawcy?

Kiedy pracownik musi stosować odzież ochronną? Przepisy BHP

Ekwiwalent za odzież roboczą 2023. Kiedy przysługuje?

Ekwiwalent za pranie odzieży roboczej. Przepisy 2023

Księgowanie odzieży roboczej w kosztach firmowych

Najlepsi producenci odzieży roboczej: BETA